مقاله 2، دوره 3، شماره 3، پاییز 1393، صفحه 383-404 XML اصل مقاله (510 K) نوع مقاله: مقاله پژوهشی نویسندگان 1 هادی خانیکی ؛ 2 الهه فرزعلیان 1دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، استادیار گروه ارتباطات دانشگاه علاه طباطبایی 2دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه کاشان چکیده با ظهور رسانه‌های جدید و نظریه‌های ارتباطی خاص آنها و البته به تبع شرایط اجتماعی هر دوره، نگاه‌های تازه‌ای در خصوص تعامل دین و رسانه شکل گرفته است. تعامل دین و رسانه‌، چه در نقش دو نهاد اجتماعی و چه پیام و ابزار انتقال، با توجه به وظایف رسانه‌ای و وجوه مختلف دینی موجود در سراسر دنیا نسبت به هریک از ادیان بزرگ، هنوز موافقان و مخالفان بسیاری در سراسر دنیا دارد. تلویزیون مهمترین رسانه در ایران است و ظرفیت‌های ویژه‌ای در راستای تبلیغ دینی دارد. در این پژوهش انگیزه‌های مخاطبان از دیدن برنامه‌های دینی تلویزیون به‌ویژه مناسک دینی و تأثیر آن بر دینداری افراد را بررسی کرده‌ایم. در این راستا از روش پرسشنامه و جامعۀ آماری دانش‌آموزان دبیرستانی به تعداد 382 نفر استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که به طور متوسط تمایل بسیار کمی به دیدن این‌گونه برنامه‌ها از تلویزیون وجود دارد اما ارتباط بین تماشای این‌گونه برنامه‌ها و سطح دینداری افراد مثبت است و شدت متوسطی دارد. همچنین مهمترین علت تماشانکردن این برنامه‌ها، کسل‌کننده بودن و یکنواختی آنهاست. کلیدواژگان انگیزۀ تماشای برنامه‌های دینی؛ برنامه‌های دینی تلویزیونی؛ تلویزیون؛ دین؛ فقدان انگیزۀ تماشای برنامه‌های دینی مراجع · استوت، دانیل (1388) رسانه و دین: نویدهای زندگی‌نامه‌نویسی فرهنگی، دین و رسانه، ترجمۀ مهدی منتظر قائم، تهران: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. پیرسون، کرستوفر (1380)، معنای مدرنیته (گفت‌وگو با آنتونی گیدنز)، ترجمۀ علی­اصغر سعیدی، تهران: انتشارات کویر. دورکیم، امیل (1383)، صور بنیادی حیات دینی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: انتشارات مرکز. سورین، ورنر و جیمز تانکارد (1381)، نظریه­های ارتباطات، ترجمۀ علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. سولیوان تام و همکاران (1385)، مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمۀ حسن رئیس‌زاده ،تهران : نشر فصل نو. شایگان، فریبا (1387)، بررسی عوامل تأثیرگذار بر اعتماد سیاسی، فصلنامۀ دانش سیاسی، شمارۀ اول، ص153-179. شهابی، محمود (1382)، انگیزه‌های استفاده از ویدئو در میان جوانان تهرانی، نامۀ پژوهش فرهنگی، شمارۀ 5، ص 81-107. گیدنز، آنتونی( 1377)، پیامدهای مدرنیته، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز. گیدنز، آنتونی(1380)، 1989 پایان قرن بیستم بود؛ گفتگو با آنتونی گیدنز، ترجمۀ نیکو سرخوش، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارۀ 47-48، ص 85- 98. گیدنز ،آنتونی (1382)، فراسوی چپ و راست، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی. لال، ج (1378) رسانه‌ها، ارتباطات، فرهنگ رهیافت جهانی، ترجمۀ مجید نکودست، تهران: انتشارات مؤسسۀ ایران. مورداک، گراهام (1382)، راز آمیز شدن دوبارۀ جهان، دین، فرهنگ، رسانه، تهران: سروش. مهدی‌زاده، سیدمحمد (1389)؛ نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: نشر همشهری. وایت، رابرت ای (1382)، نقش دین و رسانه در ساخت فرهنگ، بازاندیشی دربارۀ رسانه، دین و فرهنگ، ترجمۀ مسعود آریایی‌نیا، تهران: سروش. Gabriel .O.W ( 1995) Political Efficacy & Trust , Oxford: Oxford universitypress Hamelink‚ Cees J. (1994) The politics of world communication: A human rights perspective‚ London: Sage Publications. Katz‚ E. Blumler‚ J. & Gurevitch‚ M. (1974) Utilization of mass communication by the individual‚ in Blumler‚ J. G. and Katz‚ Elihu (eds.) ‚ The uses of mass communications: Current perspectives in gratifications research‚Beverly Hills‚ CA: Sage Keane‚ J. (1991) "Democracy and the media"‚ in International social science journal‚ Vol. 129‚ pp. 523-40. Pool‚ I. (1983) Technologies oaf freedom‚ USA: Harward University Press. Randall‚ V. (1993) "The media and democratisation in the Third World"‚ in ThirdWorld Quarterly‚ Vol. 14‚ No. 3‚ pp. 625-46